TIN TỨC - SỰ KIỆN

Khám Phá Các Loại Cột Trang Trí Trong Phong Cách Kiến Trúc Cổ Điển

Thứ hai, Ngày 12/09/2022 19:56

Nhắc đến các toà nhà biệt thự, các cung điện mang dáng vẻ phong cách Kiến trúc Cổ điển và Tân cổ điển, chắc hẳn ai cũng sẽ hình dung ngay đến đặc trưng là lối trang trí cầu kỳ, hoa lệ với nhiều chi tiết hoa văn tinh xảo cùng với đó hệ thống trụ cột bề thế hay còn gọi là thức cột. Vậy các thức cột này có nguồn gốc từ đâu ? có những kiểu dáng và Hy Lạp cổ đại với 3 loại cột cơ bản bao gồm: cột Doric, Ionic và Corinth.

Các thức cột không đơn giản là một chi tiết kiến trúc có vai trò quan trọng trong kết cấu công trình Biệt thự Cổ điển, Tân cổ điển mà còn là bộ phận tạo nên sự bề thế, uy nghi và tính thẩm mĩ cho bản vẽ các mẫu biệt thự đẹp cổ điển, tân cổ điển.

Hãy cùng Kiến trúc An Khang - Thư viện nhà Việt tìm hiểu kỹ hơn về 3 thức cột Hy Lạp cổ điển này và ứng dụng của chúng trong thiết kế kiến trúc ngày nay nhé. MỤC

1. Thức cột là gì? Phân loại các thức cột trong phong cách kiến trúc cổ điển và tân cổ điển

Thức cột là hệ thống tỷ lệ và hình thức trang trí cột, là cách người Hy Lạp cổ đại tìm kiếm đến cái đẹp lý tưởng.

Những thức cột Hy Lạp đã mang đến cho kiến trúc một hình thức, một sức sống, chịu đựng được thử thách của thời gian, biểu trưng cho vẻ đẹp trong sáng, khỏe mạnh và tinh tế của kiến trúc cổ điển. Thức cột Hy Lạp được xem như biểu tượng của kiến trúc cổ điển.

Có 3 loại thức cột cơ bản trong kiến trúc Hi Lạp: cột Doric, cột Lonic và cột Corinth. Sau đó đến thời đế chế La Mã đã phát triển và sáng tạo thêm 2 thức cột nữa đó là cột Tuscan là loại đơn giản hơn cột Doric và cột Composte là cột tổng hợp có nhiều hoa văn hơn cột Corinth.
3

Có 3 loại thức cột cơ bản trong kiến trúc Hi Lạp: cột Doric, cột Lonic và cột Corinth

1.1. Thức cột Doric

Thức cột Doric là một trong 3 cột cơ bản và được sử dụng nhiều nhất trong hệ thống thức cột cổ điển của kiến trúc Hy Lạp cổ đại, hai cột còn lại là Lonic và Corinth.

Thức cột Doric được xem là thức cột được tạo ra đầu tiên, vào khoảng thế kỉ 7 trước Công nguyên và hoàn thiện vào thế kỷ 5 và được sử dụng ở đền Parthenon và đền Propylaea ở Athena, Hy Lạp.

Thức cột Doric do người Dorian sáng tạo ra, sau đó phát triển mạnh mẽ ở Peloponnesus, miền nam của Ý và Sicilia, ngược lại với thức cột Lonic, vốn phát triển ở lonia, ngày nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ. Có những vùng mà người ta có thể tìm thấy cả hai loại cột như khu Acropolis ở thủ đô Athena được xây dựng với cả 2 loại cột.

Biệt thự Tân cổ điển 2 tầng đẹp sử dụng thức cột Doric trong th

Thức cột Doric, có hậu thân là thức cột Toscan, là thức cột cổ nhất và đơn giản nhất trong hệ thống các thức cột cổ điển. Thức này được hình thành từ một trụ thẳng đứng phình to ở đáy. Nói chung, thức cột này không có phần đế cột (base) lẫn không có phần đầu cột (capital).

Vẻ đẹp thức cột này thường được so sánh với vẻ đẹp khỏe mạnh của người đàn ông cường tráng, do nó được sử dụng ở tầng dưới cùng của đấu trường Coliseum và có khả năng chịu lực cao nhất. Tỷ lệ đường kính cột trên chiều cao cột khoảng 1:4.

Trong kiến trúc La Mã, thức cột Doric ít được sử dụng trong các công trình công cộng hơn kiến trúc Hy Lạp, có lẽ vì người La Mã thích vẻ đẹp giàu sang và tinh tế của các thức cột Ionicvà thức cột Corinthian.

Và vì vậy, trong phiên bản của kiến trúc La Mã, thức cột Doric thường có một vài sửa đổi như thêm phần đế cột và một vài chi tiết ở đầu cột.

Thức cột Doric là thức cột cổ nhất và đơn giản nhất trong hệ thống các thức cột cổ điển

1.2. Thức cột Ionic

Thức cột Ionic mang dáng dấp nữ tính, mảnh dẻ và giàu tính trang trí hơn cột Doric. Nguồn gốc cột Ionic là thuộc địa của Hy Lạp. Cột Ionic có 24 gờ sống đứng trong khi cột Doric chỉ có 20 gờ, tỷ lệ đường kính cột trên chiều cao cột là 1:9.

Ngoài ra, cột này có thêm đế cột (base) ở phía dưới và đầu cột có hình đệm nhỏ, phía trên có hình xoắn ốc loe ra rồi cuộn vào trong (volute).

Các dầm ngang của cột Ionic được phân vị theo chiều ngang thành ba dải. Các ngôi đền có cột này là đền Artemis ở Ephesus, đền thờ Apollo Epikourios ở Bassae, đền Erecteyon ở Athena.

Thức cột Lonic ra đời từ thế kỷ VI trước CN, bắt nguồn từ một vùng duyên hải miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ gọi là Lonia, nơi có nhiều khu định cư Hi Lạp cổ đại.

Bên cạnh đó Lonia là vùng bao gồm bở biển phía Tây Nam của Hy Lạp và các hòn đảo của vùng Tiểu Á, nơi mà người Hi Lạp định cư và thổ ngữ của người lonia được sử dụng.

Thiết ế Biệt thự đẹp 2 tầng kiểu Pháp sử dụng kết hợp thức cột Ionic ở tầng 2 và thức cột Corinth ở tầng 1

Thức cột Ionic mang dáng dấp nữ tính, mảnh dẻ và giàu tính trang trí hơn cột Doric

Không giống thức cột Doric, thức cột Ionic đặt trên phần đế và có phần bệ đỡ cột (stylobate) nằm giữa thân cột và đế cột. Đầu cột Ionic có đặc điểm gồm hai vòng cuốn xoắn ốc (volute) được gắn trên đầu cột được trang trí gờ chỉ. Đầu cột được trang trí với các họa tiết khắc chìm.

Khởi đầu, phần cuốn ốc này thường nằm trên một mặt phẳng, sau này được uốn cong ra ngoài ở các góc. Đặc điểm này làm cột Ionic trông mềm mại hơn cột Docric, người quan sát có thể quan sát được cả từ mặt đứng hoặc mặt bên của cột.

Đầu cột Ionic có đặc điểm gồm hai vòng cuốn xoắn ốc (volute) được gắn trên đầu cột được trang trí gờ chỉ.

1.3. Cột Corinth

Thức cột Corinth ra đời sau hai cột trên, vào khoảng thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, có đường nét mảnh mai, giàu trang trí, đầu cột có nhiều chi tiết hoa lệ, giống như một lẵng hoa kết hợp cùng với mấy tầng là phiên thảo diệp (acanthe). Thức cột này do kiến trúc sư Callimachus sáng tạo ra. Cột này có ưu điểm hơn hai cột trên là đối xứng nhiều chiều và có thể cảm nhận được trong không gian. Có thể thấy công trình sử dụng loại cột này tại đền Olympeion ở Athena và đền Apollo ở Bassae.

Cái tên cột Corinthian có từ tên của một thành phố ở Hi Lạp là Corinth, mặc dù lần đầu được xuất hiện và sử dụng rộng rĩa là ở Athens.

Mặc dù có nguồn gốc từ Hi Lạp, cột Corinthian thực sự hiếm khi được sử dụng tại Hi Lạp, nó được đưa vào các kiến trúc của La Mã, như đền Mars Ultor trong hệ thống án tòa Augustus, ở Maison Careé Gaul phía Nam, ở đền bậc đài vòng ở Vienne.ết kế Lâu đài đẹp phong cách Tân cổ điển 1 tum sử rinth

Đây là loại thức cột hoa mĩ nhất và tỉ mỉ, công phu nhất với những ránh nhỏ trên thân cột. Đầu cột được trang trí cầu kỳ bằng các chi tiết hoa lá, các lá là các loại lá phiến thảo hình xoắn ốc đậm chất thiên nhiên.

Cột có chiều cao bằng 10 lần đường kính của phần đầu cột. Giống như thức cột Lonic, cột Corinthian phần đế có bệ đỡ rất kiêu sa và kì vĩ, phù hợp sử dụng cho các mẫu lâu đài cổ điển tráng lệ. Có 2 loại cột Corinthian là: cột Corinthian La Mã và cột Corinthian Renaissance.

thuc-cot-trong-kien-truc-co-dien

Thức cột Corinth có đường nét mảnh mai, giàu trang trí, đầu cột có nhiều chi tiết hoa lệ, giống như một lẵng hoa kết hợp cùng với mấy tầng là phiên thảo diệp

2. Thức cột Tuscan và thức cột Composite trong phong cách kiến trúc cổ điển và tân cổ điển

2.1. Thức cột Toscan – hậu thân của thức cột Doric

Được hình thành và sáng tạo từ thức cột Doric nhưng có những ưu thế được xem là phù hợp hơn với các công trình bình thường và có thể áp dụng rộng rãi hơn: khỏe khoắn, bình dị, đơn giản.

So với cột Doric, cột Toscan được xây dựng và thiết kế mảnh mai hơn, nhỏ hơn. Ngoài ra trục cột Toscan thường trơn tru, nhẵn bóng chứ không có các đường sáo (rãnh) như thức cột Doric.

Các cột Tuscan còn được gọi là các cột Toscany, đôi khi được gọi là Roman Doric hoặc Carpenter Doric vì những điểm tương đồng.

Từ thứ cột Doric, người La Mã tạo nên thức Toscan gây được ấn tượng chịu tải trọng ổn định nhờ lược bỏ hết các khía của thức Doric. Đôi khi cột Toscan còn có thêm chân đế. Ngày nay thức cột Toscan thường được vận dụng trong các công trình tân cổ điển đơn giản.

thuc-cot-trong-kien-truc-co-dien

Ba loại thức cột phổ biến trong kiến trúc cổ điển

2.2. Thức cột Composite (hay phức hợp)

Đến cuối thời Cộng hòa, Roman tạo ra thức cột đậm chất diêm dúa và tỉ mỉ, đó là cột Composite là một kiểu cột được thiết kế theo kiểu La Mã kết hợp giữa thức cột Lonic và Corithian Hi Lạp.

Các yếu tố trang trí lá của phong cách Corinthian kết hợp với các thiết kế cuộn (volute) đặc trưng cho phong cách Ionic làm cho cột Composite trang trí công phu và tỉ mỉ hơn các cột khác, nên các cột Composite đôi khi có bóng dáng trong kiến trúc xa hoa có từ thế kỷ 17.

Biệt thự đẹp 3 tầng Tân cổ điển sử dụng thức cột Corinth hoa lệ

Trong kiến trúc đương đại, cột phức hợp là thuật ngữ có thể được sử dụng để mô tả bất kỳ cột kiểu nào được đúc từ vật liệu tổng hợp nhân tạo như sợi thủy tinh hoặc nhựa polymer, đôi khi được được gia cố bằng kim loại.

Hiện nay thức cột Composite có lẽ là chi tiết kiến trúc phổ biến nhất khi thiết kế và xây dựng các công trình kiến trúc cổ điển, những công trình cổ điển càng lớn như lâu đài, cung điện thường sử dụng thức cột phức hợp này để tăng sự sang trọng và đẳng cấp.
C thuc-cot-trong-kien-truc-co-dien

Các loại thức cột thường dùng trong phong cách kiến trúc cổ điển

3. Ứng dụng trong thiết kế kiến trúc ngày nay như thế nào?

3.1. Sử dụng thức cột Doric cho các công trình tân cổ điển

Từ khi kiến trúc Châu Âu xâm nhập vào nền kiến trúc Việt Nam đã tạo nên một sư ảnh hưởng vô cùng lớn về sau này với sự ra đời hàng loạt của các công trình công cộng, công trình dân dụng được thiết kế và xây dựng theo phong cách kiến trúc tân cổ điển và cổ điển. Một trong những chi tiết kiến trúc được thể hiện thành công nhất trong các công trình đó là chi tiết thức cột với sự khắc họa ngày càng khéo léo và linh hoạt.

Ra đời sau kiến trúc cổ điển, kiến trúc tân cổ điển kết hợp chặt chẽ giữa kiến trúc cổ điển và hiện đại, lược bỏ những chi tiết trang trí rườm rà phức tạp của cổ điển nhưng vẫn đảm bảo sự mềm mại duyên dáng không nhàm chán, cứng nhắc như kiến trúc hiện đại, vì thế sự lựa chọn thức cột cổ điển Doric Hi Lạp cho các công trình Biệt thự Tân cổ điển là phù hợp nhất, vừa đơn giản gọn gàng vừa uyển chuyển, khỏe khoắn.

thuc-cot-trong-kien-truc-co-dien

Ứng dụng các loại thức cột trong thiết kế kiến trúc phong các cổ điển

3.2. Sử dụng thức cột Corinth cho các công trình biệt thự cổ điển

Khác với sự đơn giản, bình dị trong kiến trúc tân cổ điển, những chi tiết trong kiến trúc cổ điển luôn tỉ mỉ và công phu đòi hỏi sự phức tạp trong đó, vì vậy, lựa chọn thức cột Corinth cho các công trình cổ điển mới phù hợp và tương xứng với đặc điểm kiến trúc.

Trên đây là những thông tin vô cùng hữu ích về các thức cột Hy Lạp cơ bản thường được sử dụng trong kiến trúc cổ điển và Tân cổ điển mà Kiến Trúc An Khang muốn giới thiệu đến bạn.

Để tham khảo thêm nhiều công trình Biệt thự cổ điển, Tân cổ điển đẹp sử dụng các thức cột này, quý khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số Hotline: 0986 676 975 để được tư vấn miến phí nhé.

Thuc-cot-trong-kien-truc-co-dien